بررسی و بازرسی گمرکی چیست؟
بررسی و بازرسی گمرکی فرآیندهایی هستند که توسط مقامات گمرکی در یک کشور انجام میشوند تا محتوا، اقلام و کالاهای وارد یا صادر شده اعم از انواع مواد پتروشیمی و نفت و گاز و بسیاری دیگر از یا به کشور، با قوانین، مقررات و معیارهای مشخص شده توسط آن کشور هماهنگ باشند. این فرآیندها به منظور اطمینان حاصل کردن از امنیت ملی، جلوگیری از قاچاق کالاها، جلوگیری از ورود کالاهای ممنوعه یا محدود، جمع آوری درآمدهای مالی برای دولت و تسهیل تجارت بینالمللی انجام میشوند.
بررسی دقیق و کارآمد در گمرکها، جلوگیری از قاچاق را تسهیل میکند. این اقدامات شامل استفاده از فناوریهای پیشرفته، آموزش مأموران گمرکی، همکاری بین المللی، و اجرای قوانین مشدد در قبال تخلفات گمرکی میشود. همچنین تقویت هویت سیستم گمرکی
و افزایش نظارت بر فعالیتهای گمرکی نقش مهمی در این زمینه دارد. مراحل و فرایندهای مختلفی که در یک بررسی و بازرسی گمرکی انجام می شوند،
مراحل و فرایندهای مختلف در بررسی و بازرسی گمرکی
عبارتند از :
ثبت اطلاعات: در این مرحله، اطلاعات مربوط به کالا یا محموله وارد شده یا صادر شده اعم از ماشین الات، ارایشی و بهداشتیی، موادشوینده و غیره به سامانه گمرک ثبت میشود. این شامل مشخصات کالا، ارزش، مبدأ و مقصد و دیگر اطلاعات مرتبط است.
برای جلوگیری از ورود کالاهای ممنوعه در بررسی گمرکی، میتوان از رویهها و فرآیندهای زیر استفاده کرد.
سیستم اطلاعات گمرکی:
- به کار گیری سیستمهای هوشمند برای مانیتورینگ دقیق و سریع تردد کالاها.
- اطلاعرسانی فوری به مأموران گمرکی در مورد کالاهای ممنوعه.
آموزش مأموران:
- ارتقاء دانش و آگاهی مأموران گمرکی در زمینه تشخیص کالاهای ممنوعه.
- آموزش بهروز در خصوص روشهای قاچاق و ترفیع کالاها.
. همکاری بین المللی:
- اشتراک اطلاعات با سایر کشورها و سازمانهای بینالمللی برای مقابله با قاچاق.
. نظارت مستمر:
- افزایش تعداد و نظارت مستمر بر گمرکها و نقاط ورود به کشور.
- استفاده از تکنولوژی برای افزایش دقت در تشخیص کالاهای ممنوعه.
تشدید مجازات:
- تدوین و اجرای قوانین مشدد برای کسانی که در قاچاق کالاهای ممنوعه دخیل هستند.
- اجرای مجازات قانونی بر اساس قوانین گمرکی.
این اقدامات در کنار یکدیگر میتوانند کمک کنند تا ورود کالاهای ممنوعه به کشورها به حداقل برسد.

بررسی اسناد: مقامات گمرکی، اسناد مرتبط با تراکنش، ارزش و نوع کالا را بررسی میکنند. این اسناد ممکن است شامل فاکتورهای تجاری، بارنامهها، بیمهنامهها و مدارک مالی باشند.
بررسی گمرکی نقش مهمی در جمع آوری درآمدهای مالی برای دولت دارد. برخی اقدامات برای افزایش این درآمدها عبارتند از:
تعیین نرخ گمرکی مناسب:
- تعیین نرخ گمرکی مناسب بر اساس نوع کالا و سیاستهای اقتصادی دولت.
تشویق تجارت رسمی:
- تشویق و حمایت از تجارت رسمی و افزایش واردات قانونی.
استفاده از تکنولوژی:
- بهکارگیری فناوریهای هوشمند برای بهبود نظام گمرکی و افزایش دقت در تشخیص اطلاعات مالی.
. مبارزه با قاچاق:
- افزایش نظارت بر تردد کالاها بهویژه کالاهای ممنوعه و مشکوک به قاچاق.
همکاری بین المللی:
- تقویت همکاری با سایر کشورها و سازمانهای بینالمللی در زمینه تبادل اطلاعات مالی و گمرکی.
ترویج تجارت قانونی:
- ارائه تسهیلات و امکانات برای تجارت قانونی و افزایش تسهیلات گمرکی.
تحقیق و توسعه:
- سرمایهگذاری در تحقیقات و توسعه فناوریهای جدید جهت بهبود نظام گمرکی.
این اقدامات باعث افزایش درآمدهای گمرکی میشوند و به دولت کمک میکنند تا مالیات و هزینههای عمومی را تأمین کند
بررسی فیزیکی: در صورت لزوم، ممکن است که کالاهایی همچون سلامت ودارویی، موادشیمیایی وبسیاری دیگر تحت بازرسی فیزیکی قرار گیرند تا با مشخص شدن مطابقت ظاهری آنها با اسناد، همسانی واقعی با توضیحات اعلامی بررسی شود.
راهکارها و اقدامات
برای تسهیل تجارت بینالمللی در بررسی گمرکی، میتوان از راهکارها و اقدامات زیر استفاده کرد:
. سیستم گمرکی الکترونیکی:
- پیادهسازی سیستمهای گمرکی الکترونیکی جهت سرعت بخشیدن به فرآیند گمرکی و کاهش مراحل دستی.
تسهیلات گمرکی:
- ارائه تسهیلات گمرکی برای تجارت رسمی، از جمله تخفیفات مالیاتی و کاهش نرخ گمرکی.
آموزش و راهنمایی:
- ارائه آموزشهای مناسب به تجار و کارآفرینان در زمینه قوانین و فرآیندهای گمرکی.
هماهنگی بین سازمانها:
- افزایش هماهنگی بین گمرک و سایر سازمانها برای تسریع در پردازش اسناد و اجرای فرآیندهای گمرکی.
استفاده از استانداردهای بینالمللی:
- تطبیق با استانداردهای بینالمللی در فرآیند گمرکی به منظور کاهش موانع تجاری.
تبسیط مقررات:
- تبسیط و کاهش پیچیدگی مقررات گمرکی بهمنظور افزایش شفافیت و سهولت در تجارت.
. همکاری بینالمللی:
- توسعه همکاری بینالمللی با سایر کشورها و سازمانهای بینالمللی جهت تسهیل در تجارت.
تجارت الکترونیکی:
- ترویج و تسهیل در تجارت الکترونیکی برای افزایش سرعت و کارآیی در گمرک.
این اقدامات باعث ایجاد یک محیط مساعد برای تجارت بینالمللی میشوند و موجب افزایش حجم تجارت، کاهش هزینهها و افزایش رقابتپذیری کشورها میگردد.
استعلامهای تخصصی: برخی مواقع، برای بررسی دقیقتر وضعیت کالاها، استفاده از اطلاعات دیگری مانند پایگاههای داده، لیستهای محدودیتها، تاریخچه تراکنشها و غیره انجام میشود.
اعلام واردات یا صادرات: پس از تایید مطابقت کالاها با مقررات گمرکی، اعلام واردات یا صادرات برای محمولههایی اعم از صنایع سنگی و غیره صورت میگیرد.
ثبت دقیق و کامل اطلاعات
ثبت دقیق و کامل اطلاعات در بررسی گمرکی از اهمیت زیادی برخوردار است. این مراحل شامل:
. الزام به ارائه اسناد دقیق:
- تشویق تجار و واردکنندگان به ارائه اطلاعات دقیق و کامل در اسناد گمرکی..
استفاده از کد های یکتا:
- تعیین کدهای یکتا به کالاها و شرکتها جهت جلوگیری از ابهام در ثبت اطلاعات.
. آموزش و پشتیبانی فنی:
- ارائه آموزشهای لازم به تجار و مأموران گمرکی برای ثبت صحیح اطلاعات و ایجاد پشتیبانی فنی.
. هماهنگی اطلاعات با سایر سازمانها:
- تسهیل در انتقال اطلاعات بین گمرک و سایر سازمانها جهت افزایش هماهنگی.
. کنترلهای کیفیت داده:
- اعمال کنترلهای دقیق جهت اطمینان از کیفیت و صحت اطلاعات وارد شده.
. ترکیب دادهها:
- ترکیب و ارتباط دادهها به منظور حاصل اطلاعات جامع و جلوگیری از تکرار اطلاعات.
. پایش و بازخورد:
- ایجاد سیستمهای پایش برای اطلاعات ثبت شده و ارائه بازخورد به تجار برای بهبود فرآیند ثبت اطلاعات.
این اقدامات باعث افزایش دقت و کیفیت در ثبت اطلاعات گمرکی میشوند، که از آنجا که اطلاعات دقیق نقش حیاتی در تصمیمگیریهای گمرکی و تجارت بینالمللی دارند، تسهیل در فرآیند بررسی گمرکی را تضمین میکنند.

محاسبه و پرداخت گمرکی: درصورت لزوم، محاسبه گمرکی بر اساس مقررات و نرخهای مالیاتی و عوارض مختلف انجام میشود. سپس پرداخت هزینههای گمرکی انجام میشود.برای اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله ترخیص گمرکی مراجعه کنید.
تحویل کالا: پس از پرداخت گمرکی و رعایت تمامی مراحل، کالا به گیرنده تحویل داده میشود.
بررسی و بازرسی گمرکی نقش مهمی در اطمینان حاصل کردن از انطباق تجارت بینالمللی با قوانین و مقررات داخلی دارند و در کنترل ترافیک کالاها، امنیت ملی و جلوگیری از تخلفات گمرکی نقش دارند.