فراورده کربنی و گرافیتی دو مصنوع پایه از کربن هستند که خواص و کاربردهای مختلفی دارند. 

فراورده کربنی به موادی اطلاق می‌شود که از کربن به صورت فرآیندهای شیمیایی تولید می‌شوند. این فراورده‌ها می‌توانند شامل موادی مانند فیلترهای کربن فعال، کربن میکروپوره، نانو لوله‌های کربنی و گرافن باشند. هر یک از این مواد خواص و کاربردهای منحصر به فردی دارند. به عنوان مثال، فیلترهای کربن فعال در تصفیه آب و هوا و ضدعفونی کردن استفاده می‌شوند. نانو لوله‌های کربنی به عنوان مواد قوی و سبک در صنایع مختلف از جمله الکترونیک و مهندسی مواد استفاده می‌شوند.

گرافیت یکی از اشکال آلوتروپیک کربن است و شکلی از کربن است که اتم‌های کربن به صورت لایه‌های مرتبط با هم در ساختار سه‌بعدی قرار دارند. این لایه‌ها به صورت صاف و هموار هستند و بین آنها فاصله کمی وجود دارد. گرافیت به دلیل خواص خاصی که دارد، در موارد مختلفی از جمله پوشش‌دهی الکترودها، قلم‌های خودکار، لوازم اسباب بازی و بسیاری از برنامه‌های صنعتی استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای گرافیت می‌توان به استفاده در صنعت فولادسازی و تولید باتری‌ها اشاره کرد.

به طور خلاصه، فراورده کربنی و گرافیتی دو مصنوع پایه از کربن هستند که از آنها در صنایع مختلف استفاده می‌شود و خواص و کاربردهای منحصر به فردی دارند.

تفاوت اصلی بین فراورده معدنی و فراورده کربنی در مورد منشأ و ترکیب شیمیایی آنها است.

- فراورده معدنی: فراورده معدنی معمولاً به موادی اشاره دارد که به صورت طبیعی از معادن استخراج می‌شوند. این فراورده‌ها شامل موادی مانند سنگ آهن، مس، طلا، نقره و غیره هستند. آنها از طریق فرآیندهای استخراج و پالایش معدن به دست می‌آیند. فراورده‌های معدنی معمولاً شامل فلزات و معدن‌هایی با ترکیبات شیمیایی متنوع هستند. آنها در بسیاری از صنایع مانند فولادسازی، مسکن، الکترونیک، انرژی و غیره استفاده می‌شوند.

- فراورده کربنی: فراورده کربنی معمولاً به موادی اشاره دارد که از کربن به صورت فرآیندهای شیمیایی یا فیزیکی تهیه می‌شوند. این فرآورده‌ها شامل موادی مانند گرافیت، کربن فعال، نانو لوله‌های کربنی و کربن میکروپوره هستند. فراورده‌های کربنی در بیشتر موارد از کربن خالص تشکیل شده‌اند و خواص و کاربردهای منحصر به فردی دارند. آنها در زمینه‌های مختلفی مانند صنعت الکترونیک، مهندسی مواد، طب پزشکی، صنعت خودروسازی و غیره استفاده می‌شوند.

بنابراین، تفاوت اصلی بین فراورده معدنی و فراورده کربنی در منشأ آنها و ترکیب شیمیایی است. فراورده‌های معدنی از معادن استخراج می‌شوند و شامل فلزات و معدن‌های مختلف هستند، در حالی که فراورده‌های کربنی از کربن تهیه می‌شوند و خواص خاصی از جمله هدایت الکتریکی بالا، مقاومت مکانیکی بالا و سبکی دارند.
فراورده‌های کربنی و گرافیتی می‌توانند به عنوان کالاهای ته لنجی در صادرات در نظر گرفته شوند. مفهوم "کالاهای ته لنجی" به کالاهایی اشاره دارد که به عنوان مواد اولیه یا محصول نیمه‌فرآورده در صنایع دیگر استفاده می‌شوند و نه به محصول نهایی. این کالاها عموماً برای تولید و صادرات محصولات پیچیده‌تر استفاده می‌شوند.

فراورده‌های کربنی و گرافیتی، به دلیل خواص و ویژگی‌های منحصر به فردی که دارند، به عنوان ماده اولیه در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. برای مثال، گرافیت به عنوان یک ماده با هدایت الکتریکی بالا و خواص حرارتی مناسب، در صنایعی مانند فولادسازی، الکترونیک، صنعت خودروسازی و باتری‌ها استفاده می‌شود. نانو لوله‌های کربنی نیز در صنایع الکترونیک، مهندسی مواد، محصولات پوشش دهی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بنابراین، اگر فراورده‌های کربنی و گرافیتی به عنوان مواد اولیه یا نیمه‌فرآورده در صنایع دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای صادرات استفاده می‌شوند، می‌توانند در دسته کالاهای ته لنجی قرار بگیرند. البته، در هر کشور و با توجه به قوانین و مقررات آن کشور، تعریف و طبقه‌بندی کالاهای ته لنجی ممکن است متفاوت باشد. بنابراین، برای اطمینان دقیق از طبقه‌بندی کالاها و قوانین صادراتی، به قوانین و مقررات مربوطه در هر کشور خاص نیاز است.

فراورده‌های کربنی و گرافیتی در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. برخی از صنایعی که از این فراورده‌ها استفاده می‌کنند:

1. صنعت الکترونیک: فراورده‌های کربنی و گرافیتی در صنعت الکترونیک به عنوان الکترودها، صفحات فشاری، مواد حرارتی و سایر نیازهای الکتریکی و الکترونیکی استفاده می‌شوند.

2. صنعت فولادسازی: گرافیت به عنوان یک ماده سرباره‌زا در فولادسازی استفاده می‌شود. همچنین، برای تولید الکترودهای قوس الکتریکی و سایر موارد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

3. صنعت خودروسازی: فراورده‌های کربنی و گرافیتی در صنعت خودروسازی به عنوان اجزای سیستم‌های ترمز، صفحه‌های تراکمی، خمیرهای مهر و موم و سایر کاربردها استفاده می‌شوند.

4. صنعت آلومینیوم: در تولید آلومینیوم، گرافیت به عنوان یک ماده بازیافتی در فرآیند الکترولیز بکار می‌رود.

5. صنعت شیمیایی: فراورده‌های کربنی و گرافیتی در صنعت شیمیایی برای تولید کاتالیزورها، مواد جاذب و حامل‌ها، مواد ضدسایشی و محافظ و غیره استفاده می‌شوند.

6. صنعت طبی: در صنعت طبی، فراورده‌های کربنی و گرافیتی برای ساخت ایمپلنت‌های پزشکی، الکترودهای قلبی، سیستم‌های تحریک عصبی عمقی و سایر محصولات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

7. صنعت مواد شوینده: در تولید مواد شوینده مانند صابون، دستشویی و محصولات بهداشتی، فراورده‌های کربنی و گرافیتی به عنوان ماده‌های جاذب و پاک‌کننده استفاده می‌شوند.

8. صنعت پوشش‌دهی: در تولید پوشش‌های ضدسایش، پوشش‌های مقاوم در برابر حرارت و پوشش‌های الکترومغناطیسی، فراورده‌های کربنی و گرافیتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این تنها چند مثال از صنایعی هستند که از فراورده‌های کربنی و گرافیتی استفراورده‌های کربنی و گرافیتی در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. به عنوان مثال:

1. صنعت فولادسازی: در تولید فولاد، گرافیت به عنوان یک ماده افزودنی استفاده می‌شود تا خواص فیزیکی و مکانیکی فولاد را بهبود بخشد. همچنین، الکترودهای گرافیتی در فرآیند قوس الکتریکی استفاده می‌شوند.

2. صنعت خودروسازی: فراورده‌های کربنی و گرافیتی به عنوان بخش‌های مهم در تولید قطعات خودرو مانند ترمزها، ظروف روغن، سیستم‌های ترمز، پکینگ‌ها و صفحه‌های تراکمی استفاده می‌شوند.

3. صنعت الکترونیک: فراورده‌های کربنی و گرافیتی در تولید قطعات الکترونیکی مانند الکترودها، مقاومت‌ها، صفحات فشاری و ترانزیستورها استفاده می‌شوند.

4. صنعت شیمیایی: در برخی فرآیندهای شیمیایی، فراورده‌های کربنی و گرافیتی به عنوان کاتالیزورها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، از آنها در تولید الکترودها، باتری‌ها، مواد ضدسایشی و محافظ استفاده می‌شود.

5. صنعت آلومینیوم: در تولید آلومینیوم، گرافیت به عنوان یک ماده بازیافتی در فرآیند الکترولیز بکار می‌رود.

6. صنعت نساجی: در تولید الیاف کربنی و گرافیتی برای استفاده در صنایع هوافضا و خودروسازی استفاده می‌شود.

7. صنعت مواد شوینده: برخی از فراورده‌های کربنی مانند کربن فعال و گرافیت به عنوان جاذب‌ها و پاک‌کننده‌ها در تولید محصولات شوینده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

8. صنعت نفت و گاز: فراورده‌های کربنی و گرافیتی در تولید الکترودهای گرافیتی و در برخی فرآیندهای نفت و گاز برای جذب و جداسازی ترکیبات استفاده می‌شوند.