کلاس‌بندی گمرکی

کلاس‌بندی گمرکی یک سیستم است که برای تعیین و تشخیص دسته‌بندی و ترتیب اقلام و کالاهای مورد تجارت بین‌المللی به‌کار می‌رود. در واقع، هدف اصلی از کلاس‌بندی گمرکی، تعیین کد دقیقی برای هر نوع کالااز جمله ماشین الات، صنایع سنگ، تجهیزات ساختمانی و غیره است تا اطلاعات لازم برای انجام فرآیندهای گمرکی، تجارت بین‌المللی، و آمارهای تجاری فراهم گردد .

مفاهیم اصلی کلاس‌بندی گمرکی 

در این بخش، به تشریح مبانی اصلی کلاس‌بندی گمرکی، از جمله سیستم‌های هارمونیزه، اصول تعیین کد گمرکی، و اهمیت یکنواختی در تعریف کالاها پرداخته می‌شود.                                                                                                                         

فرایند کلاس‌بندی گمرگی به تعیین دسته‌بندی کالاها بر اساس قوانین و مقررات گمرگ مربوط به هر کشور می‌پردازد. این فرایند شامل ارزیابی و تعیین کد گمرگی  (HS Code) ارزش گمرگی، نرخ گمرگی، منشأ کالا و سایر موارد است. این اطلاعات به منظور تعیین میزان مالیات و گمرگ بر روی کالاها و همچنین اعمال مقررات تجاری صورت می‌گیرد .                                                           .

این کدها به نام "کد تعرفه گمرکی" شناخته می‌شوند. هر کد تعرفه نشان‌دهنده خصوصیات مختلف مانند مواد تشکیل‌دهنده، استفاده نهایی، و اصل کشور تولیدکننده است.                                            

-ارزیابی و ارزش کمرگی به معنای ارزیابی و تعیین ارزش یک کمرگ است. این فرآیند ممکن است شامل بررسی ویژگی‌ها، کیفیت ساخت،عملکرد و مزایای محصول باشد. همچنین، ارزیابی می‌تواند بر اساس استانداردها، نیازهای مشتری یا عوامل دیگر صورت گیرد.              

-نرخ گمرکی، سطح مالیات ورودی که بر اساس مقدار یا واحد خاصی از کالاها در گمرک یک کشور اعمال می‌شود، را نشان می‌دهد. این نرخ ممکن است بر اساس وزن، ارزش، یا واحد دیگر مشخص شده باشد. برای اطلاعات دقیق تر در مورد نرخ گمرکی برای یک کالا یا کشور خاص،   باید به منابع مربوط به گمرک آن کشور مراجعه کرد.                                                                                                                                                     

این دسته‌بندی تأثیر بسزایی بر مالیات‌ها، تعرفه‌ها و محدودیت‌های وارداتی دارد. هدف اصلی این فرآیند، ایجاد یک سیستم یکپارچه و قابل فهم برای تجارت بین‌المللی است تا هر کشور بتواند با دقت محصولات را مدیریت کرده و از مزایای اقتصادی و تجاری بهره‌مند شود. کلاس بندی گمرکی همچنین به ایجاد انصاف در بازارها و جلوگیری از تقلب در تجارت بین‌المللی  کمک  میکند.      

فرآیند کلاس‌بندی گمرکی

این بخش به توضیح مراحل فرآیند کلاس‌بندی از ارائه اطلاعات تا تعیین کد گمرکی و نقش مختلف ادارات گمرکی در این فرآیند می‌پردازد .  

کلاس‌بندی گمرکی، که به تعیین کد گمرکی محصولات مختلف اشاره دارد، اهمیت کلیدی در فرآیند تجارت بین‌المللی دارد. این اهمیت به دلیل موارد زیر است  :    

تعیین نرخ گمرکی:                                                                                                                                  
کد گمرکی برای هر محصول، نرخ گمرکی آن را تعیین می‌کند. این نرخ‌ها تأثیر مستقیمی بر هزینه‌ها وسوداوری تجارت دارد  .                  
 اجرای مقررات و استانداردها :  
با تعیین کد گمرکی، می‌توان مطمئن شد که محصولات با مقررات و استانداردهای مشخص هر کشور سازگار هستند .                                                                                                                                    
 تسهیلات در گمرک و حمل و نقل:
. اطلاعات دقیق در مورد کد گمرکی به سازمان‌های گمرک و شرکت‌های حمل و نقل کمک می‌کند تا فرآیندها سریعتر و بدون مشکل انجام شود.
آمار و اطلاعات تجاری  :                                                                                                                          
 کلاس‌بندی گمرکی امکان جمع‌آوری آمار و اطلاعات تجاری دقیق را فراهم می‌کند که در تحلیل‌ها و تصمیم‌گیری‌های  تجاری مورد استفاده قرار می گیرد.                                                                                                                                           
  کد گمرکی به عنوان یک شناسه یکتا، در پیشگیری از تقلب در اطلاعات تجاری و گمرکی مؤثر است.
بنابراین، کلاس‌بندی گمرکی نقش حیاتی در تسهیل تجارت بین‌المللی، اطمینان از اطلاعات صحیح و تصمیم‌گیری‌های هوشمند در زمینه تجارت دارد .        

تأثیرات کلاس‌بندی گمرکی بر تجارت و اقتصاد   

این بخش به بررسی تأثیرات کلاس‌بندی گمرکی بر جریانات تجاری، نظام مالی، و صنعت‌های مختلف اقتصادی می‌پردازد  .                     

کلاس بندی گمرکی در تحقق توسعه اقتصادی ملی اهمیت بسیار زیادی دارد. این عمل به وسیله تعیین نرخ گمرکی برای واردات و صادرات کالاها، تأثیر زیادی بر اقتصاد دارد. نرخ گمرکی می‌تواند تجارت را تنظیم کرده، صنایع داخلی را حمایت کند و به تعادل تجاری کمک کند. همچنین، درآمدهای مالی حاصل از مالیات گمرکی می‌تواند منابع مالی برای دولت فراهم کند و در سیاست‌های مالی و اقتصادی تأثیرگذار باشد.                       

این کد‌های گمرکی عموماً بر اساس یک سیستم استاندارد به نام "تصنیف کالاها و خدمات" یا به اختصار "HS" (که توسط سازمان جهانی گمرک منتشر می شود . - WCO ) تعیین می‌شوند. این سیستم سلسله‌مراتبی از کدهای عددی است که به هر دسته از کالاها و محصولات یک شناسه منحصر به فرد اختصاص می‌دهد. کلاس‌بندی گمرکی بر اساس ویژگی‌های مختلفی از جمله ماده تشکیل‌دهنده، کاربردها، نحوه تولید و... انجام می‌شود.

این کلاس‌بندی‌ها نقش مهمی در تجارت جهانی و مبادلات کلاهایی همچون پوشاک،تجهیزات الکتریکی وغیره...  دارند؛ زیرا کدهای گمرکی به مقامات گمرکی و دیگر نهادها کمک می‌کنند تا کالاها را شناسایی کرده، مالیات‌ها و عوارض گمرکی را محاسبه کرده، و نظارت بر ترتیبات بهداشتی، ایمنی، محیط‌زیستی و تجاری را انجام دهند.

به طور کلی، کلاس‌بندی گمرکی یک سیستم سلسله‌مراتبی از کدهای عددی است که به هر نوع کالا یا محصول مورد تجارت بین‌المللی یک شناسه منحصر به فرد اختصاص می‌دهد. این کدها به‌عنوان "کد HS" یا "کد تصنیف" نیز شناخته می‌شوند. کدهای گمرکی معمولاً تا 6 یا 8 رقم عددی هستند، و هر رقم از این کد‌ها نشان‌دهنده یک سطح از جزئیات در مورد کالا یا محصول است.

مهمترین سطوح کلاس‌بندی گمرکی

سطح بخش (Chapter Level): در این سطح، کدها به دسته‌بندی‌های بزرگتر از کالاها اختصاص می‌یابند. معمولاً با یک عدد از 1 تا 99 نمایش داده می‌شوند. مثلاً بخشی که به کد 85 اختصاص دارد، مربوط به "وسایل و تجهیزات تلفنی و تجهیزات ارتباطی دیگر" است.

سطح جدول (Heading Level): در این سطح، کدها به دسته‌بندی‌های کمی بزرگتر از بخش‌ها تخصیص داده می‌شوند. این دسته‌بندی‌ها معمولاً با دو عدد از 00 تا 99 نمایش داده می‌شوند.

سطح زیرجدول (Subheading Level): در این سطح، کدها به دسته‌بندی‌های مشخص‌تر از جداول تخصیص داده می‌شوند. این دسته‌بندی‌ها با چهار عدد از 0000 تا 9999 نمایش داده می‌شوند.

سطوح پایین‌تر (Further Subdivisions): در این سطوح، کدها جزئیات دقیق‌تری از کالاها را نشان می‌دهند. این سطوح بیشتر برای مقامات گمرکی و اهداف آماری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اطلاعات مختلف

کلاس‌بندی گمرکی به اطلاعات مختلفی از کالا یا محصول می‌پردازد که شامل موارد زیر می‌شود:

ماده تشکیل‌دهنده: نوع موادی که کالا از آن تشکیل شده است؛ مثلاً فلزی، چوبی، پلاستیکی و...

کاربردها: نحوه استفاده از کالا؛ برای مثال، آیا یک وسیله به عنوان ابزار کشاورزی، وسیله‌ای خانگی یا تجهیزات ارتباطی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه تولید: اطلاعاتی در مورد نحوه تولید کالا، مانند آیا از قطعات مختلف ترکیب شده یا به صورت یکپارچه ساخته شده است.

معیارهای فنی: ویژگی‌های فنی که ممکن است تأثیری در دسته‌بندی داشته باشند، مانند ابعاد، وزن، قدرت و...

نحوه ورود و خروج کالا از کشور: اطلاعات مربوط به راه‌های انتقال کالا به و از کشور، مانند حمل و نقل دریایی، هوایی، زمینی و...

کلاس‌بندی گمرکی نه تنها به کشورها در فرآیندهای گمرکی کمک می‌کند، بلکه تجارت بین‌المللی را هم بهبود می‌بخشد؛ زیرا اطلاعات دقیقتری درباره کالاها فراهم می‌کند، کمک به اجرای مقررات بهداشتی، ایمنی و محیط‌زیستی می‌کند، و امکان مقایسه و تحلیل آمارهای تجاری را فراهم می‌آورد.